TÜİK "Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Bölgesel Sonuçları, 2019"a göre Türkiye'de geçen yıl itibarıyla en yüksek gelir "İstanbul" bölgesinde görülürken, Mardin ise en en düşük gelir sıralamasında sondan 4'üncü il oldu.
Son yapılan araştırma sonuçlarına göre, Türkiye'de yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri 2019 yılında 28 bin 522 TL iken, İBBS 1. Düzey bölgeleri itibarıyla en yüksek olduğu bölge, 40 bin 749 TL ile TR1 (İstanbul) bölgesi oldu. Bu bölgeyi, 32 bin 384 TL ile TR5 (Batı Anadolu) bölgesi ve 30 bin 337 TL ile TR3 (Ege) bölgesi izledi.
En düşük gelir TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) İBBS 2. Düzey bölgesinde gerçekleşti
Yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirinin en yüksek olduğu İBBS 2. Düzey bölgesi, 40 bin 749 TL ile TR10 (İstanbul) bölgesi oldu. En düşük ise 13 bin 441 TL ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde gerçekleşti. TÜİK verilerine göre Mardin ise Türkiye’nin en yoksul 4’üncü ili olarak dikkat çekiyor.
Mardin'de Yoksulluk Göstergeleri Artıyor
Diğer yandan; BDDK FinTürk verilerine göre takipteki alacakların en yüksek olduğu şehir %11.38 ile Türkiye ortalamasını ikiye katlayan Mardin. Mardin’de toplam nakdi krediler 7 milyar TL'nin takipteki kısmı 799.4 milyon TL. Böylece yüzde 11.38’lik takipteki alacak oranına ulaşılıyor. 2018 sonunda ise 6.3 milyar TL'nin 486.8 milyon TL'si takibe düşmüştü.
Geçtiğimiz aylarda Dicle Elektrik Yönetim Kurulu Başkanı Memet Atalay, Şanlıurfa ve Mardin'in bazı bölgelerinde tarımsal sulama abonelerinin 2020 Haziran itibariyle ödemediği elektrik faturalarının toplamda 3.6 milyar lirayı aştığını dile getirmişti.
MARİŞ'ten "Yoksullukla Mücadele İçin Strateji ve Yol Haritası”
MARİŞ Yönetim Kurulu adına araştırmanın sonuçlarını değerlendiren Başkan Vekili Sabahattin FİDAN, bu göstergelerin Mardinli iş insanları için "önemli bir sorumluluk" doğurduğuna işaret etti. "Özelde Mardin iş dünyasının çatı kuruluşu MARİŞ üyeleri olarak genelde ise tüm ülke sathına yayılmış Mardin iş dünyası temsilcileri olarak, bu göstergeler sırtımıza ağır bir sorumluluk yüklüyor. 7 bin yıllık geçmişi olan, İpekyolu'nun önemli duraklarından birinin temsilcileriyiz. Bir zamanlar ticaret ve refahla anılan Mardin'in bugünkü durumundan hoşnut değiliz. Doğduğumuz topraklara karşı iş insanları olarak sorumluyuz. Bugün Mardinli girişimcilerin üretim ve istihdam açısından yatırımlarının önemli bir bölümü İstanbul, İzmir, Adana, Mersin, Antalya gibi şehirlere dağılmış durumda. Birçoğumuz son yıllarda yatırım açısından kendi şehrimize yüzümüzü dönsek de, bu oran henüz arzu ettiğimiz seviyeye ulaşmış durumda değil" diyen FİDAN, MARİŞ’i kurma amaçlarının bölgedeki yoksulluğu gidermek, işsizliği azaltmak ve yeni istihdam alanları yaratmak olduğuna dikkat çekti.
FİDAN, Mardin'in verimli toprakları itibariyle tarım ve hayvancılık konusunda taşıdığı büyük potansiyele dikkat çekerken, "Mardin'de maalesef sokaktaki herhangi bir gence sorsanız hepsinin hayalleri bir devlet kurumunda ya da özel sektörde istihdam edilmekle sınırlı. Ancak Mardin'in kalkınması sadece kamu kurumları ve sanayi ile sınırlandırılamaz. Elinizdeki değerleri hayata geçirmek çok önemli. Oysa ki, Mardin'in tarımsal kalkınma ve hayvancılık konusunda büyük bir potansiyeli söz konusu. Bu topraklar verimli ve akılcı bir şekilde işlendiği takdirde, özellikle organik tarım vb. alanlarda muazzam potansiyel açığa çıkartılabilir. Gelecek sanayi ve teknoloji ağırlıklı görünse de, aslında en büyük sorun dünyanın yaşayabileceği bir gıda krizidir. Özellikle, hibrit, GDO'lu tohumların yaratacağı sağlık sorunlarının dünya ekonomilerine getireceği yük çok büyüktür. Oysa ki, yerel ve atalık tohumlara yönelik yatırımlar, daha sağlıklı bir gelecek ve açlıkla mücadele açısından stratejik bir öneme sahiptir. Dünyada bu ürünlere olan büyük talebin farkındayız. Mardin, mümbit toprakları ve "temiz tarımı" ile bir cazibe merkezine dönüşebilir. Kuşkusuz, şehrimizde sulamayla ilgili yapısal sorunlar söz konusudur. Ancak tarım teknolojileri açısından geride bıraktığımız on yıllar, verimliliğin merkeze yerleştiği bir dönem oldu ve bu sorunlar da rahatlıkla aşılabilir. Bu hamle aynı zamanda dışarıya göç vermemizin ve geçtiğimiz günlerde Sakarya'da gördüğümüz türden elim olayların da yaşanmasının önüne geçecektir. Kısacası bu yönde bir geri dönüşe ve zihniyet devrimine ihtiyacımız var. Bu doğrultuda, Valilik ve Ziraat Odaları'nın özendirici projeleri önem arz ediyor. Biz bu konuda da yardımcı olmaya hazırız" dedi.
Kısa süre önce MARİŞ 4.0 başlığı altında büyük bir dijitalleşme projesini başlattıklarını belirten FİDAN, “Bu doğrultuda sosyal mecralarda Türkiye’nin çeşitli şehirlerinden 1,600’ü aşkın Mardinli iş insanına ulaştık ve onları bir dijital platform etrafında birleştirdik. İlk tepkiler çok olumlu ve uzun süredir aranan kanın bulunduğu yönünde. Nitekim, girişimcilerimizin birçoğu MARİŞ’in Genel Kurul üyesine dönüşecek ve yeni fikirlerle bizleri besleyecekler” derken, sözlerini “bu platform sayesinde, aynı zamanda Mardin’deki yoksulluk tablosunu değiştirecek bir güç birliği de oluşturmuş olacağız. İnanıyorum ki, Türkiye'nin dört bir yanındaki girişimcilerimiz açısından Mardin önemli yatırım senaryolarının odağında yer alacak. Bu süreçte en büyük yardımcılarımızın başında 6. Bölge teşvikleri ve diğer destekler gelecek” diyerek tamamladı.
MARİŞ’in “Yoksullukla Mücadele İçin Strateji ve Yol Haritası” Projesi kapsamında öncelikle çekirdek bir akil grup oluşturularak bölgenin sorunları masaya yatırılacak. Ardından Mardin’de devlet kurumları, DİKA, Mardin OSB Yönetimi, akademisyenler ve iş insanlarını bir araya getiren bir Çalıştay gerçekleştirilecek. Çalıştay kapsamında elde edilen çıktılarla bir SWOT analizi yapılacak ve Mardin’de isithdamın artırılması doğrultusunda stratejik sektörler seçilerek orta-uzun dönem hedefler tayin edilecek. Süreç raporlanarak, merkezdeki karar vericilerle paylaşılacak ve Mardin'in kalkınması yönünde hazırlanmış geniş kapsamlı projeye destek istenecek.
Çalıştayların Mardin’le sınırlı kalmayarak, Mardinli iş insanlarının yatırımlarının en yoğun şekilde görüldüğü İstanbul, İzmir, Ankara, G. Antep, Adana ve Mersin gibi şehirlerde de gerçekleştirilmesi ve geniş kapsamlı ve birçok alt başlıktan oluşan bir yol haritası oluşturulması amaçlanıyor.
Kaynaklar: TÜİK, Dünya Gazetesi, Hürriyet
